Wachttijd

Gijs van Oenen

Gaat ons nieuwe kabinet een halt toeroepen aan het neoliberale denken? Is het afgelopen met de hegemonie van het individualisme, het hedonisme en het sociaal atomisme? Van Amitai Etzioni, de sociologische inspirator van het gemeenschapsdenken en Balkenendes auctor intellectualis, vernamen we al goedkeurend gemurmel over de wederopstanding van poldergeest en gemeenschapsgevoel in de lage landen. Waar alle drie politieke stuurmannen het gereformeerde rentmeesterschap met de paplepel ingegoten hebben gekregen - ik besprak het al in mijn vorige column – naakt onmiskenbaar een cultuuromslag.

            Het eerste schot voor de boeg kwam, hoe kan het ook anders, van André Rouvoet. De betreffende boeg is, hoe kan het opnieuw anders, die van de abortusboot, figuurlijk gesproken dan. Rouvoet wil de zogenaamde overtijdbehandeling - abortusbehandeling binnen zeventien dagen na het uitblijven van de menstruatie – onder de abortuswet brengen. Consequentie daarvan is dat de vaste ‘bedenktijd’ van vijf dagen die verplicht is voor een normale abortusbehandeling, nu ook gaat gelden voor de overtijdbehandeling. De medische rationale daarvan is dat door verbeterde diagnostiek ook heel vroegere zwangerschappen nu al met zekerheid kunnen worden geconstateerd. De politieke rationale is: dwing iemand die ‘normen en waarden’ wil schenden in ieder geval een bedenktijd van vijf dagen af.

            De suggestie van Rouvoet en de zijnen is dat abortus te vaak een ‘impulshandeling’ is. Maar zijn er in onze hyperconsumentistische samenleving niet talloze impulshandelingen die eerder om een bedenktijd van vijf dagen vragen? Zouden we niet eerst eens een bedenktijd gaan invoeren voor al die zogenaamde impulsaankopen waarmee we onze huizen en onze levens volstouwen? In doorsnee Amerikaanse huizen puilen de kasten uit van de gadgets waarop men een week na aankoop was uitgekeken, naar het schijnt draait de economie daar zelfs min of meer op – zolang er nog kastruimte beschikbaar is. En de volgende logische stap: ook een bedenktijd van vijf dagen voordat we onze impulsaankopen op marktplaats.nl weer te koop mogen zetten!

            Zo kunnen we een ware revolutie in de samenleving teweeg brengen: de universele bedenktijd. Wat zou bijvoorbeeld vijf dagen bedenktijd op de aandelenbeurs wel niet betekenen? Eeuwig zonde dat Rouvoet zich alleen met jeugd en gezin mag bezighouden. Elders in de samenleving is een veel grotere nood aan bedenktijd. En wedden dat met de brede invoering van maatschappelijke bedenktijd het normen en waarden probleem vanzelf verdwijnt, samen met het neoliberale denken?

Deze tekst verscheen als column in Erasmus Magazine van 8 maart 2007

U kunt ook:

• Terug naar columns Gijs van Oenen
• Terug naar publicaties Gijs van Oenen
• Terug naar homepage Gijs van Oenen