U kunt ook:
[ Erasmus University home page | Dept.
of Philosophy home page ]
Superzaken
Gijs van Oenen
Krijgt u ook
weleens van die
post waarop staat “Gefeliciteerd meneer VAN OENEN U bent een van onze
prijswinnaars!!”? Van een loterij waarvoor u zich niet eens had
ingeschreven?
En krijgt ook u regelmatig emails waarin schimmige figuren uit
verafgelegen
landen u verzoeken om tegen royale vergoeding tijdelijk een som geld in
bewaring te nemen die, waarom is een lang verhaal, binnenkort vrij zal
komen
mits u nu alvast een klein voorschot op de bank- en advocaatkosten
overmaakt
naar een rekening op de Seychellen?
Dit, en nog een paar dozijn varianten, zijn meer of
minder doortrapte varianten van ladenlichterij. Soms verdient men daar
aardig
wat geld aan, maar in de meeste gevallen blijven het kruimelzaken –
zoals zware
jongen Bul Super in de Ollie B. Bommelstrips zegt over de miezerige
plannen van
zijn partner-in-crime Hiep Hieper. Bul
Super begrijpt op zulke momenten dat je groot moet denken, aan
Superzaken. Niet
iemand beentje lichten en er met zijn portemonnee van doorgaan, maar
mensen
zover krijgen dat ze uit vrije wil en zonder noemenswaardige
tegenprestatie hun
geld aan jou komen brengen.
Dat is zo ongeveer wat allerlei zakenbanken en andere aan
Wall Street gelieerde instellingen de laatste pakweg twintig jaar
hebben gedaan:
Superzaken. Het begon met de zogeheten Savings & Loans crisis: een
mooi
woord voor hoe gewetenloze financiële ondernemers gewone
Amerikanen van hun
spaarcenten konden beroven, zelf steenrijk worden en de
belastingbetaler –
diezelfde gewone Amerikanen dus – voor de verliezen laten opdraaien. In
de
sociologie heet zoiets witteboordencriminaliteit; in de wereld van
haute
finance heet het ‘damage control’.
Net als het oeroude piramidespel werkt dit Superkunstje
niet een keer, maar talloze keren – net zovaak namelijk als de hebzucht
het
opnieuw laat beginnen. Dat zagen we bij Worldcom, dat zagen we bij
WorldOnline,
en we zien het opnieuw bij de huidige financiële crisis. De Bul
Supers die
normaal gesproken om het hardst roepen om belastingverlaging, eisen nu
dat de
Amerikaanse burger even 700 miljard dollar op tafel legt – een bail out, in alle betekenissen van het
woord, van de betrokken witteboordencriminelen.
Het mechanisme is al beschreven in een van de beste
Bommelverhalen ooit, De Bovenbazen:
als de wereld van het grootkapitaal geld nodig heeft, haalt een
bankbediende
een hendel over en het geld rolt letterlijk uit de zakken van de
burgers
richting grootkapitaal. Geld trekt geld aan. Superzaken! Maar in de
sociologie
heet het nog steeds witteboordencriminaliteit, en in de volksmond
ladenlichterij.
U kunt ook: