New
Orleans
Gijs van Oenen
“I’ve neever been soo sad in my whooole life.” Jaren terug zat ik op een bankje in downtown Atlanta. Een oude, zwarte vrouw tegenover mij, zo weggelopen uit Gone with the Wind, uitte haar gevoelens. Na een tijdje begreep ik de oorzaak van haar, met het typische Georgia-accent gemoduleerde droefheid: zij had gehoord dat het aids-virus destijds opzettelijk was losgelaten in Afrika om het zwarte ras te treffen, voor de zoveelste maal in de geschiedenis.
Aan deze ontmoeting moest ik terugdenken toen ik de eerste beelden zag uit New Orleans, na de storm. Weer een plaag die – bovenal – de zwarte bevolking had getroffen. En opnieuw doemt de vraag op of het toevallig is dat zwarten hier het belangrijkste slachtoffer zijn. Niet natuurlijk dat iets of iemand expres orkaan Katrina op New Orleans afstuurde om de zwarten te treffen. Maar je hoeft niet paranoia te zijn om vast te stellen dat de arme zwarte bevolking op allerlei manieren het slechtst is beschermd, tegen maatschappelijke zowel als natuurlijke plagen.
Ook het verwijt van “they don’t care”, zoals veel zwarten de houding van Washington typeren, kun je niet zomaar ongegrond noemen. In New Orleans, zo hoorde je al direct op het nieuws, woont nu eenmaal veel ‘scum’. Onuitgesproken conclusie: veel haast om die te redden hoeven we niet te maken. New Orleans als Augiasstal.
En soms is het politiek bestuur zelfs uitgesproken racistisch. Neem de eveneens zuidelijke staat Florida. Iedereen die daar voor een (niet noodzakelijk zwaar) misdrijf is veroordeeld, verliest levenslang zijn stemrecht – een systeem dat ooit is ingesteld om het kiesrecht voor voormalige slaven te frustreren. Eenderde (!) van de mannelijke zwarte bevolking is hierdoor zijn stemrecht kwijt [1]. Omdat zwarten meest democratisch stemmen, is er een republikeins belang om de zwarte gevangenispopulatie ‘op peil’ te houden. Zo dankte George W. Bush er zijn nipte verkiezing in 2000 aan.
Of men in Washington achterover leunde toen New Orleans onder water liep, ik weet het niet. Maar het is begrijpelijk dat veel zwarten dat wel denken. Zelfs zou het begrijpelijk zijn wanneer zij door deze ramp massaal in opstand zouden komen. Waarschijnlijk is het onderklassegevoel van veel zwarten echter al te diep geworteld, zoals de berusting van de vrouw uit mijn voorbeeld laat zien. Maar waar ik me in Atlanta nog niet in staat voelde om haar gevoelens te delen, overviel mij nu voor de televisie wel degelijk een diepe, diepe droefheid.
[1] Zie http://www.aclufl.org/issues/voting_rights/florida_voting_ban.cfm
Deze tekst verscheen als column in Erasmus
Magazine van 22 september 2005
U kunt ook: