U kunt ook:
[ Erasmus University home page | Dept.
of Philosophy home page ]
Klem
Gijs van Oenen
‘Man
vast in wc na poging mobieltje te redden’, meldde de krant van 26
oktober. ‘In
een poging zijn mobiele telefoon uit de toiletpot van een trein te
vissen, is
een 26-jarige Fransman zondag muurvast komen te zitten.’ De brandweer
moest hem
met pot en al uitzagen. Reizigers liepen twee uur vertraging op.
Volgens de
Franse spoorwegen was het sterke afzuigsysteem van de TGV, onderweg van
La
Rochelle naar Bordeaux, de oorzaak van het ongelukje.
Je zou zeggen, typisch een berichtje
uit de categorie ‘man bijt hond’, die in komkommertijd de kranten moet
vullen.
Alleen: het is allesbehalve komkommertijd. De Amerikaanse
verkiezingsstrijd nadert
haar climax, de beurzen verliezen biljarden en banken worden bij bosjes
genationaliseerd. Vanwaar dan toch zo’n curieus, schijnbaar
onbelangrijk
bericht?
Misschien is het omdat het
appelleert aan een alledaagse angst. Iedereen die zijn mobieltje los in
een
borstzakje heeft zitten, kent wel de angst dat deze eruit zal vallen en
verdwijnen in – precies. Vergelijkbaar met de angst dat contactlenzen
door de
afvoer zullen wegspoelen, of door de wind worden weggeblazen. Misschien
ook is
het om aan te geven dat mensen geen idee meer hebben van de krachten
die in een
moderne trein rondwaren. Misschien moeten we de bordjes met ‘e
pericoloso
sporgersi’ vervangen door iets als ‘e pericoloso telefonare’.
Maar misschien ook heeft het
bericht een meer symbolische, universele betekenis. Mischien overstijgt
het de
anekdotiek van die ene persoon die door een combinatie van onhandig
sms-en en
bizar toeval in zo’n ongelukkige situatie geraakt. Is deze
beklagenswaardige
niet een moderne Everyman, iemand die model staat voor ons aller
onwaardig
bestaan?
Want: zitten wij niet allemaal vastgezogen
in zo’n toiletpot? Hebben wij niet allemaal ons mobieltje verwrongen in
de hand
geklemd, onze arm meegezogen in het vacuum getrokken door een orkaan
van telecommunicatie
die met de snelheid van het licht rond de aarde raast? Zijn wij niet
allemaal onwillig
ons mobieltje op te geven, ook al trekt het ons in een even oneindige
als
onfrisse stroom van gesprekken, berichtjes en spam die permanent onze
ether
vervuilt?
En is dat niet tegelijk de perfecte
metafoor voor de huidige kredietcrisis? Zitten wij niet klem in de
toiletpot
van het kapitaal, meegezogen als wij zijn in de stroom van
financiële junk
bonds en leveraged buy-outs? Spoelen die nu niet allemaal door het
riool? En
moeten ook wij niet onze financieel-economische trein stilzetten, om –
hopelijk
– losgezaagd te worden door financieel brandweerman Wouter Bos?
U kunt ook: