U kunt ook:
[ Erasmus University home page | Dept.
of Philosophy home page ]
Gegroet!
Gijs van Oenen
In
de goeie ouwe tijd werden mensen nog gewoon voor de leeuwen geworpen.
Leuk was
anders, maar toch wisten zij nog netjes het publiek te groeten:
‘Morituri te
salutant!’ Zo zien we het ook nog in rituele, moderne vormen van
gladiatoriek
zoals het stierenvechten: vormelijk groeten van de autoriteiten is
daarin halszaak,
meer nog dan het bedwingen van de stier die inmiddels in je rug staat
te
dampen.
Tegenwoordig zien we het omgekeerde.
We groeten niet meer ondanks dat we gaan sterven, maar we kunnen niet
meer
sterven zonder te groeten. Die boodschap bracht ons BNN’s grote
donorshow.
Officieel ging deze gefakete reality-tv over ‘aandacht voor het
donorprobleem’.
Leve BNN! Dat hebben ze toch maar mooi op de kaart gezet! – zo lazen we
in de
kranten. Maar op een dieper niveau ging het om een probleem dat de
hedendaagse
mens nog veel meer bezighoudt dan het doneren van lichaamsdelen: de
diepe wens
om ons allen de groeten te doen, ondanks een situatie van groot
persoonlijk
lijden, of emotionaliteit.
Beter gezegd nog: juist vanwege zo’n
situatie. Niet alleen lijken veel mensen tegenwoordig ‘de schaamte
voorbij’ in
hun publieke gedrag en laten ze laten via hun mobiele
telefoongesprekken
talloze anderen meegenieten, of meehuiveren, van hun intieme
belevenissen. Zij
lijken deze publiciteit helemaal niet erg te vinden. Sterker nog, zij
wekken de
indruk in hun ontboezemingen niet meer zonder deze publiciteit te
kunnen. Zij
die gaan ontboezemen, groeten u!
Variërend op de Latijnse gladiatorenspreuk
schreef de hoogleraar privaatrecht Hans Nieuwenhuis ooit een artikel
over de
rechten van (nog) ongeboren kinderen onder de geestige titel: ‘Zij die
geboren
worden groeten u’. Dat inderdaad ook de ongeborenen ons tegenwoordig
groeten,
mag blijken uit de populariteit van de ‘pretecho’, het echobeeld van
een
ongeboren kind dat standaard wordt gemaakt na twintig weken
zwangerschap. Zo
ontstaat ook het nieuwe probleem van de ‘rampecho’: zo’n groet kan ook
onverwachte afwijkingen aan het licht brengen, met wat tot dramatische
keuzeproblemen leidt.
Sterven, geboren worden, en alles wat
er tussenin ligt: we kunnen het niet meer zonder voortdurend de groeten
te
brengen. Het is de bevestiging van Andy Warhols stelling dat televisie
iedereen
zijn eigen ‘fifteen minutes of fame’ zal geven. Leven is de
groeten
doen. Vandaar de moderne doodsangst: ‘als ik dood ga, ben ik niet
langer
bereikbaar.’ – Hoewel, via het medium Char krijgen we zelfs nog de
groeten uit
het hiernamaals. ‘Morti te salutant!’ - Zij die stierven groeten u!
Deze tekst verscheen als column in
Erasmus
Magazine van 14 juni 2007
U kunt ook: