Erasmus Universiteit Rotterdam [ Erasmus University home page | Dept. of Philosophy home page ]
 
 
 

Brandmerk moslim
 

Gijs van Oenen
 
 

De merkwaardigste dingen worden tegenwoordig bedacht om ‘de integratie te bevorderen’ – al bijna een eufemisme voor een wapenstilstand tussen moslims en (post-)christenen. Het meest bizarre voorstel, behalve dat van Joost Eerdmans voor een dictatuur, was wel dat van Bibilotte Duyvesteyn, adviseur bij Bureau Berenschot: ‘Promoot het merk Moslim!’ Kortom, besteed de integratieproblematiek maar uit aan Endemol en (reclame)consorten. Ik kan weinig begrip opbrengen voor moslimextremisten, maar nou net wel voor hun afkeer van onze koop-, consumptie- en reclamecultuur die van ‘branding’ aan elkaar hangt. Dus laten we vooral van hen ook een merk maken! Net als het vertrouwen in de economie zal dat in de moslim dan ook wel weer stijgen.

Een ander idee is om via het onderwijs de Nederlandse geschiedenis van tolerantie en uitingsvrijheid bij immigranten door de strot te duwen. Een ironische onderneming: het moet afgelopen zijn met al die tolerantie – en daarom moeten zij nu maar eens leren hoe tolerant wij in het verleden waren! Inmiddels heeft al een drietal meisjes van pakweg twintig aan de Volkskrant te kennen gegeven dat zij in de voetsporen – of kruitdampen – van de ‘Hofstadgroep’ wil treden om de islamitische normen en waarden te bevorderen. Bang voor de AIVD zijn zij niet – wel dat hun ouders achter hun ‘afwijkende geaardheid’ zullen komen.

Nederland begint zo steeds meer te lijken op het dorpje Kars uit Orhan Pamuks roman Sneeuw. In dat plaatsje in noordoost Turkije speelt zich een tragikomedie af waarin bij vriend en vijand familieruzies, geheime seksuele relaties en ordinaire kinnesinne op onachterhaalbare en onherstelbare wijze vermengd raken met religieuze onverzettelijkheid, banditisme en militair geweld. Meisjes die zelfmoord pleegden liever dan hun hoofddoek af te doen, blijken minder gedreven door religieuze motieven dan door wanhoop en verdriet uit hun privéleven. Twee lieftallige zussen blijken smoorverliefd op een vurige revolutionair. Nette leerlingen van de imamschool radicaliseren doordat het leger ze, min of meer uit macht der gewoonte, in elkaar komt slaan uit wraak voor de ongeregeldheden die een paar van hun radicalere medestudenten tot hun eigen verbazing hadden weten te bewerkstelligen met wat provocerende uitroepen tijdens een controversiële theatervoorstelling. Enzovoorts enzovoorts.

Letterlijk en figuurlijk zijn we ook in Nederland steeds vaker getuige van zulke toneelvoorstellingen. Ook hier klinkt steeds luider de roep om met harde maatregelen de Verlichtingsidealen ‘uit te leggen’ aan hardleerse volksdelen die daardoor, van de weeromstuit, het radicalisme omarmen dat men aan beide zijden juist wilde beteugelen. Sneeuw valt niet alleen in Turkije.
 

Deze tekst verscheen als column in Erasmus Magazine van 24 februari 2005


U kunt ook: