Erasmus Universiteit Rotterdam [ Erasmus University home page | Dept. of Philosophy home page ]
 
 
 

Mr. King


Gijs van Oenen


 

Katrina is weg, maar haar gevolgen nog niet. Ontheemden uit New Orleans werden met bussenvol naar een onbekende, nieuwe bestemming gereden. ‘Where is they taking us?’, vroeg Nitayu Johnson, een dienstmeisje, zich af in de New York Times. ‘They trying to slave us. They going to make us pick cotton. We gon’ die.’ Haar bus kwam weliswaar veilig aan in Oklahoma, maar daar leiden de ontredderde geëvacueerden een nomadisch leven, geplaagd door bureaucratie, culturele barrières en locaal wantrouwen.

Inmiddels werd in Washington actie ondernomen. Zoals een zorgvuldig geregisseerde mediacampagne, om George W. Bush als ‘caring president’ af te schilderen. Bush zelf gebruikte daadkrachtig het moment van nationaal drama om een blanke, rechtse en nadrukkelijk religieuze man tot voorzitter van het Hooggerechtshof te benoemen. Bij de gratie Gods zitten er verder één vrouw en één zwarte in dit negenkoppig gezelschap, beiden allesbehalve wereldverbeteraars.

  <>Het doet mij denken aan het bizarre verhaal van Preston King, een sympathieke hoogleraar aan Lancaster University die ik in 2001 ontmoette op een conferentie in Quebec. Het jaar daarvoor was hij voor het eerst in 39 jaar teruggeweest in zijn geboorteland, de Verenigde Staten. Dat zat zo. Sinds 1958 had hij vanuit London, waar hij studeerde, meermalen uitstel van dienstplicht gevraagd en gekregen. Toen hij zich echter in 1962 in persoon bij de betreffende Amerikaanse instanties vervoegde, ging het mis – toen men namelijk doorkreeg dat hij een neger was.

Prompt werd zijn post niet meer aan ‘Mr. King’ geadresseerd, maar aan ‘Preston’; bovendien werd hem verder uitstel ontzegd. Omdat hij weigerde op zulke post te reageren, veroordeelde een - blanke - jury hem tot 18 maanden gevangenisstraf. King ontvluchtte daarop zijn land. Hij maakte in Engeland carrière in de geesteswetenschap en publiceerde in de jaren zeventig als eerste een gedegen boek over het onderwerp tolerantie. Ook in Engeland had de raciale tolerantie overigens tijd nodig, want Kings dochter Oona is pas de tweede zwarte vrouw die tot lid van het Lagerhuis is verkozen.


Negenendertig jaar na dato is King eerherstel verleend, door president Clinton. Veel andere raciale kwesties zijn echter nog niet hersteld. Zo laat onderzoek een rechtstreeks verband zien tussen het aantal doodvonnisen voor zwarten en het aantal negers dat in vroeger tijden werd gelyncht. En vraagt een zwarte vrouw zich nog steeds af of zij, na een verwoestende vloedgolf, misschien wordt afgevoerd naar een slavenplantage. Het water van de discriminatie staat de VS nog steeds tot de lippen.

 



Deze tekst verscheen als column in Erasmus Magazine van 20 oktober 2005


U kunt ook: