Interactieve metaalmoeheid
Een korte
omschrijving van het onderzoeksprogramma
Uit het persbericht van 13 juli 2007
Eerder hield Van
Oenen zich
uitgebreid bezig met het verschijnsel gedogen. Ook daarbij stond de
vraag
centraal in hoeverre mensen in staat zijn te leven naar normen die zij
zelf,
interactief en democratisch, onderschrijven. Het nieuwe onderzoek
plaatst deze
vraag tegen een bredere achtergrond van cultuurfilosofische en
politiek-sociale
ontwikkelingen.
Het onderzoek is eind 2007
van start gegaan en biedt plaats aan zowel een aio (drs Christian van
der Veeke) als een post-doc
onderzoeker (dr ing Bart van Leeuwen).
Samenvatting van het programma
Steeds
vaker zien we dat mensen zichzelf
niet meer in staat verklaren om zich te houden aan algemeen aanvaarde
normen,
zelfs – en daar zit hem de kneep – wanneer zij ook deze normen zelf
onderschrijven. Sterker nog, juist de inburgering van het gegeven dat
een
ieder, als capabele en mondige burger of participant, mede moet worden
betrokken in de totstandkoming en legitimatie van normen – waarvan
democratie
de politieke vertaling vormt – heeft dit verschijnsel bevorderd. Juist
omdat we
nu kunnen leven louter naar normen die we zelf rationeel kunnen
onderschrijven,
voelen we een sterke dwang om dit ook daadwerkelijk en volledig te
doen. We
bezwijken langzaamaan onder de last van emancipatie en democratie; deze
zijn
letterlijk ‘teveel van het goede’ aan het worden.
De
hypothese van dit onderzoek is dat hedendaagse burgers of actoren
lijden aan
‘interactieve metaalmoeheid’, ofwel ‘interpassiviteit’: de voortdurende
en
intensieve interactie die de moderne samenleving vereist, leidt steeds
vaker
tot verschijnselen van afwending, afsluiting, onthechting, desinteresse
en
uitbesteding. Niet dus omdat we een afkeer zouden hebben van
emancipatie,
democratie en interactie, integendeel. Juist ons enthousiasme voor deze
waarden
maakt ons, letterlijk en figuurlijk, (metaal)moe.