[ Erasmus University home page | Dept.
of Philosophy home page ]
Confrontatie der
Geesten
Docenten: Dr H.A. Krop, Dr G. van Oenen
Onderwijsvorm 2 keer 3 uur college
gedurende 6 weken plus 3 keer 3 uur college gedurende 3 weken
Tentamenvorm Tentaminering vindt
plaats in drie
vormen/onderdelen. Ten eerste een essay van 1500-1800 woorden over een
klassiek
werk naar keuze uit de cursus. Ten tweede een mondelinge presentatie in
groepsverband (3-5 studenten) rondom een van de centrale thema’s van de
cursus,
op basis van specifieke primaire en secundaire literatuur. Ten derde
een
afsluitend schriftelijk tentamen met open vragen.
Doel
van de cursus: Verwerven van inzicht in het debat tussen voor- en
tegenstanders
van de Verlichting in de moderniteit. Hedendaagse discussie daarover
kunnen
analyseren en situeren tegen de achtergrond van de ontwikkelingen
binnen de
wetenschappen, filosofie en maatschappij.
Contactpersoon: G. van Oenen, 4088999
Deze
minor geeft een introductie op filosofisch denken, vanuit een brede
benadering
die de filosofie enerzijds situeert als onderdeel van de
geesteswetenschappen
en anderzijds beide in hun historische ontwikkeling wil laten zien. De
cursus
toont de relatie tussen de ontwikkeling van de (geestes- en
maatschappij)wetenschappen en de algemene historische en culturele
ontwikkeling
van Europa. Zij beoogt inzicht te verschaffen in de historische context
en de
filosofische en wetenschappelijke achtergronden van actuele discussies
in
wetenschap en samenleving over beginselen van de moderne staat, natie,
cultuur
en samenleving. Naast het lezen van hedendaagse literatuur besteden we
veel
aandacht en zorg aan het lezen en begrijpen van klassieke teksten,
waarbij
zowel naar de historische als naar de actuele betekenis wordt gevraagd.
Leidraad hierbij vormt het thema
‘Moderniteit en Verlichting in actueel en historisch perspectief.’
Klassieke
denkers en werken uit de moderne geschiedenis van de filosofie en de
geesteswetenschappen worden bestudeerd om tot een beter begrip van
hedendaagse
denkers en controverses te komen, toegespitst op de vraag: ‘Hoe modern
zijn wij
eigenlijk?’ en ‘welke prijs betaalt de wereld voor de moderniteit’.
Centrale thema’s van de cursus zijn:
Verlichting en moderniteit; burgerlijke samenleving; nationalisme;
kapitalisme;
wetenschap en samenleving; religie en moderniteit; totalitarisme;
democratie en
vrijheid; Verlichtingskritiek; oriëntalisme.
Verplichte
literatuur:
George L. Mosse, The Culture
of Western Europe. The Nineteenth and Twentieth Centuries. Westview
press 1988 (3rd edition) (ca 40 euro via verzendboekhandels)
En verder de volgende (op de dinsdagen te bespreken) teksten:
Spinoza,
Theologisch-politiek traktaat.
Wereldbibliotheek, Amsterdam 1997, hoofdstuk 20: ‘Aangetoond wordt dat
in een
vrij staatsbestel het een ieder is toegestaan te denken wat hij wil en
te
zeggen wat hij denkt’, p. 424-437
Kant,
‘Beantwortung
der Frage: Was ist Aufklärung?’, in: id., Werkausgabe,
Suhrkamp 1977, deel XI, p. 53-61
Shlomo Avineri, Hegel's theory of the modern
state. Cambridge university press 1972. We lezen de pp.141-154.
Edward
Said, Orientalism.
Pantheon, New York 1978. Introduction, p. 1-28
Teksten zijn te downloaden via de links.
Teksten zonder link zijn te vinden via de Blackboard-pagina van deze
cursus.
Dat geldt ook voor het hieronder volgende.
Op
de woensdagen vindt in het eerste uur een (plenaire) bespreking van
hoofdstukken uit het boek van Mosse plaats.
Daarna volgt een discussie
in twee simultane werkgroepen over het thema van de week, mede
gebaseerd op actuele, meest controversiele teksten.
De hieronder volgende selectie van teksten wordt in de komende tijd nog
verder aangevuld.
-
Verlichting en moderniteit
[9 september]
Going nowhere - Laurie Taylor
interviews John Gray. New Humanist, 121/1, jan/febr 2006
Tariq Ramadan
ontslagen door B&W Rotterdam en CvB EUR (19 augustus 2009)
Open
brief stafleden EUR tegen ontslag Ramadan (NRC Handelsblad, 22
augustus 2009)
Brief
in Trouw van onder meer Halleh Ghorashi en Shervin Nekuee over
hetze tegen Ramadan (Trouw 21 augustus 2009)
Benoeming
van Ramadan is het echte schandaal. Brief van Carel Brendel (de
Volkskrant 22 augustus 2009)
Ramadans
benoeming tot hoogleraar Islamitische studies aan Oxford University
Tariq
Ramadan
verdraait de geschiedenis van de islam (de Groene 22 april 2009)
Waarom
zit de Erasmus Universiteit zo fout? Opiniebijdrage Ger Groot in
Trouw, 27 augustus 2009
Robert van de Griend, Tariq
Ramadan - vredestichter of fundamentalist. Vrij Nederland, 6
januari 2007
-
Burgerlijke samenleving en
openbaarheid [16 september]
Jürgen Habermas, Der
Vorwärtsverteidiger, door
Thomas Assheuer, in Die Zeit, 10 juni 2009
PVV
stelt 79 vragen over
kosten allochtoon. De Volkskrant 14 juli/22 augustus 2009
Daniel Samkalden, Wat
kost
een allochtoon? de Volkskrant 7 september 2009.
Bert Wagendorp, Wat
kost een
mens?, in de Volkskrant, 7 september 2009
Marcella Breedeveld, Wat
is
de economische waarde van allochtonen? in NRC Handelblad, 23 maart
2000
Minister
gunt Wilders
pleziertje niet. Volkskrant 7 september 2009.
-
Nationalisme [23 september]
Dick
Pels, Identiteit:
de kern is
zelfrelativering, in: NRC Handelsblad 3 november 2007
Gert
Oostindie, Identiteit
migratie en
koloniale geschiedenis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, in:
De
academische boekengids, mei 2008.
Egbert
Dommering, ‘Het
gepolariseerde debat rond
immigratie en de islam, discussiepaper Instituut voor
Informatierecht
Amsterdam.
Interview met
Seyla Benhabib over het
integratieproces in Duitsland: Der
Gast ist immer Mitbürger. In: Der Freitag, 25 augustus 2009
Interview
met Avishai Margalit, in Barcelona Metropolis
[als
achtergrondinformatie: het
WRR-rapport Identificatie met Nederland uit 2007]
-
Kapitalisme en maakbaarheid
Denationalized
states and
global assemblages. An interview with Saskia Sassen, 20 november
2006 [idem in
pdf]
Saskia
Sassen interview on
Space and power
Saskia
Sassen,
‘Globalization
or denationalization?’
Occupied
London - an interview with Manuel Castells. 16Beaver, 4
august 2009
Slavoj Zizek talk On Violence, in five parts on YouTube: part
1, part 2,
part 3, part 4, part 5, part
6 .
Zizek Violence interview on YouTube: part
1, part 2,
part 3, part 4, part 5.
-
Wetenschap en samenleving
Interview
met John Gray in Barcelona Metropolis
-
Religie en moderniteit
Interviews met Peter
Sloterdijk in Vrij
Nederland , in ANS
en in Filosofie
Magazine.
Schurende
relaties tussen recht en religie. Rapport van het Instituut voor
integratie en sociale weerbaarheid, 2007. [lees samenvatting, of
slothoofdstuk]
Maurits Berger, Religieuze
grenzen aan de vrijheid van meningsuiting. De Deense spotprenten voor
de Nederlandse rechter. NJCM 31/5, 2006, p. 664-675
- Macht en moraal
Rorty, ‘The continuity
between the Enlightenment and ‘postmodernism’, in:Keith Michael Baker
&
Peter Hanns Reill (eds.), What’s left of Enlightenment? A postmodern
question.
Stanford up 2001, p. 19-36. Te lezen fragment: pp. 31-36.
Controverse Peter Sloterdijk en Axel Honneth. Zie voor beschouwing en
links naar oorspronkelijke teksten: Spongia (blog FW EUR),
post "Peter Sloterdijk en de belastinggift"
-
Totalitarisme en democratie
-
Orientalisme
Last change: 6
oktober 2009
U kunt ook: